Խոպանչիները՝ ներքաղաքական գործոն
Ռուսաստանի պատկան մարմիններին մոտ կանգնած աղբյուրները տեղեկացնում են, որ այս տարի մոտ 70 %-ով պակասել է այդ երկիր աշխատանքի մեկնողների թիվը: Սա, անշուշտ, պայմանավորված է Ռուսաստանի անմխիթար տնտեսական վիճակով, կայուն հեռանկարի բացակայությամբ: ՈՒրախության կամ տխրության սեղանները հնարավորություն են տալիս շփվելու տասնյակ մարդկանց հետ, ու անկախ պաշտոնական թվերից՝ ինքս համոզվել եմ, որ Ռուսաստան մեկնող հայաստանցի խոպանչիների թիվն այս տարի էապես պակաս է լինելու: Այս հանգամանքն էապես ազդելու է Հայաստանի քաղաքական ու տնտեսական իրականության վրա: Նախ՝ խոսենք տնտեսության մասին: Մարդիկ մեկնում էին Ռուսաստան, աշխատում էին, տուն փող ուղարկում ու, համաձայնեք, մասամբ կատարում էին կառավարության սոցիալական ֆունկցիան: Ասել կուզեմ, որ կառավարությունն առանձնապես հոգ չէր տանում աշխատատեղերի ստեղծման, տնտեսության զարգացման ուղղությամբ, որովհետև տրանսֆերտները դարձել էին ոչ միայն սովորական մահկանացուների ապրուստի միջոց, այլև ապահովում էին քրեաօլիգարխիկ համակարգի կայունությունը: Հիմա տրանսֆերտներն էապես կրճատվելու են, ընկնելու է մարդկանց գնողունակությունը, առաջանալու է սոցիալական լարվածություն, գործազրկության պատկերն ավելի իրական է երևալու: Հայաստանի կառավարությունը, որը սովոր է լուծել միայն ընթացիկ խնդիրներ՝ բախվելու է լուրջ մարտահրավերի հետ: Սրանից էլ գալիս է քաղաքական հետևանքը: Երկրում մնալու է բողոքական հսկայական զանգված, որը քաղաքականության մեջ արժեք ստեղծող չէ, սակայն կարող է ապահովել ընդդիմադիր շարժումների կայուն «մասսովկան»: Եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ Հայաստանում գրեթե բացակայում է նորմալ ընդդիմությունը, ապա Հայաստանում իրական է դառնում սոցիալական բունտի հեռանկարը: Իշխանությունները դա կարող են կանխել երկու ճանապարհով՝ ուժային, որը ժամանակավոր լուծում է ու ավելի է դեգրադացնելու պետությունը, և ռեֆորմների ճանապարհով, որոնք ցավոտ կարող են լինել, սակայն անխուսափելի են: Մի խնդիր էլ կա. արդյո՞ք Հայաստանի իշխանությունը բարեփոխումներ իրականացնելու մտավոր, կազմակերպչական, մարդկային ռեսուրս ունի: Հարցի պատասխանն այս պահին դրական չէ, մյուս կողմից՝ իշխանությունը կարող է լրացվել ինտելեկտուալ բաղկացուցիչով, եթե բացի համակարգը: Դա, իր հերթին, հանգեցնելու է օլիգարխիկ համակարգի թուլացմանը: Խոպանչիների թվի նվազեցումը այլ հանգամանքի էլ է բերելու: Պակասում է մարդկանց թիվը, որոնց միջոցով Մոսկվան ազդում էր Հայաստանի իշխանության քաղաքականության վրա: Սա դրական է, սակայն Հայաստանի իշխանությունը պարտավոր է հոգալ աշխատանքի կարիք ունեցող իր քաղաքացիների մասին, այլապես սոցիալական լարվածությունը Հայաստանում դառնալու է իրական:
Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Իրանի զինանոցում կա մի կարևոր ռազմավարական գործիք՝ Հորմուզի նեղուցը
Մեկ անգամ չէ, որ Թեհրանը սպառնացել է փակել նեղուցը՝ Իրանի դեմ միջազգային ճնշումների ավելացման պարագայում:Դա կարող է հանգեցնել համաշխարհային նավթային ճգնաժամի, ինչից հատկապես կտուժի աշխարհի գլխավոր նավթ ներկրողը՝ Միացյալ Նահանգները: Թրամփի ադմինիստրացիայի համար սա հատկապես ռիսկոգեն է...
